استحباب قرض دادنقرض دادن به برادران دینی، سنتی اسلامی و از مستحباتی است که در آیات و روایات تأکید فراوانی بر آن شده و خودداری از آن در صورتی که توان مالی وجود داشته باشد، عملی ناپسند و مورد نکوهش است. ۱ - استحباب قرض دادندر منابع فقهی حکم به وجوب قرض دادن - حتی در صورت توانایی - نشده؛ بلکه مستحب مؤکد دانسته شده است. [۱]
علامه حلی، یوسف بن علی، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ترجمه و شرح، شعرانی، ابوالحسن، ج۲، ص۳۷۹، تهران، منشورات إسلامیة، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق.
[۲]
امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج۲، ص۳۹۰، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.
با این وجود قرض دادن به برادران دینی، سنتی اسلامی و از مستحباتی است که در آیات و روایات تأکید فراوانی بر آن شده و خودداری از آن در صورتی که توان مالی وجود داشته باشد، عملی ناپسند و مورد نکوهش است. ۲ - بیان روایاتروایات فراوانی در مورد قرض وجود دارد که به یک مورد آن اشاره می‌کنیم: ۲.۱ - روایتی از پیامبرپیامبر اسلام (صلي‌الله‌عليه‌وآله) در نکوهش کسانی که توان مالی دارند، اما از قرض دادن خودداری می‌کنند فرمود: «کسی که برادر مسلمان و نیازمندش برای قرض گرفتن به او روی بیاورد و او با این‌که توانایی دارد، خواسته وی را تأمین نکند، خداوند از بهشت محرومش می‌سازد». ۳ - توضیح مطلبما با تمام اموال و سرمایه‌ها متعلق به پروردگارمان هستیم. وقتی که سرمایه از آن خداست، و برای قرض دادن و برطرف کردن نیاز دیگران هیچ عذر و بهانه‌ای نیست؛ چرا حاجت برادران دینی را برآورده نکنیم. چه‌بسا خداوند ما را وسیله قرار داده جهت برآورده کردن احتیاجات نیازمندان و ما نباید بی‌اعتنا باشیم. خداوند می‌خواهد مشکل بعضی‌ها را به دست ما برطرف سازد و در عوض، اجر و پاداش فراوانی هم به ما بدهد. وقتی ما نسبت به دستور خدا و پیامبر که در توانمان هست بی‌اعتنا باشیم، روز قیامت خداوند هم برای ورود ما به بهشت بی‌اعتنا خواهد بود. با این وجود این روایت ناظر به حرمت خودداری از قرض نیست؛ زیرا محروم شدن از بهشت نه بدان دلیل است که شخصی که قرض نداده واجبی را ترک کرده و حرامی را انجام داده است، بلکه بدان معناست که در صورت خودداری فرد متمکن از قرض دادن، خداوند او را از برخی بخشش‌ها و تخقیقاتی که در قیامت شامل نیکوکاران می‌شود، محروم خواهد کرد و در عمل او نه به دلیل قرض ندادن، بلکه به دلیل گناهانی که انجام داده و مشمول بخشش نشده، از بهشت محروم خواهد شد. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «استحباب قرض دادن». |